De Romeinse tijd 12 v. Chr. - 450 n. Chr.

Ongeveer vier eeuwen lang was een groot deel van West-Europa bezet door de Romeinen. Al die tijd beïnvloedde de Romeinse overheid het leven en de cultuur van de toenmalige bewoners en (indirect) dat van de volgende generaties. Het grootste deel van de Romeinse periode lag de grens van het Romeinse rijk bij de Rijn.

In deze tijd werden de eerste Nederlandse steden gebouwd, waarvan de bekendste zijn: Noviomagus (Nijmegen), Forum Hadriani (Voorburg), Coriovallum (Heerlen) en Mosa Trajectum (Maastricht).

Ook in de noordelijke helft van Nederland, die buiten het Romeinse Rijk lag en waar de Friezen woonden, had de Romeinse cultuur veel invloed. Dit blijkt uit de vele Romeinse gebruiksvoorwerpen en munten die in grafvelden en terpen zijn gevonden. Deze vondsten wijzen op een handel tussen de Friezen en het naburige Rijk. Ook weten we uit schriftelijke historische bronnen dat sommige Friezen, dienst namen in het Romeinse leger, en dat zij daarmee, na hun diensttijd, ook veel Romeinse cultuur en gebruiken naar huis namen. In het gebied van de rijksgrens woonden de West-Germaanse stammen de Bataven en de Cananefaten. Oppidum Batavorum is de hoofdstad van de Bataven. In 69 komen de Bataven onder leiding van Julius Civilis in opstand tegen de Romeinen.

Nadat de Bataven weer tot rust waren gebracht bleef het gedurende 2 eeuwen rustig in romeins Nederland. De riviergronden en het Brabants en Limburgs achterland werden grotendeels opgedeeld in grote landerijen, met vaak een grote villa als centraal gebouw. De eigenaren waren rijke burgers. De inheemse bevolking romaniseerde geleidelijk, bewerkte het land van de villa- eigenaren, beoefende romaanse ambachten of diende in het leger. De plaatselijke economie was vooral gericht op de grote legerplaatsen langs de nabije rijksgrens . Vanaf de tweede helft van de 3^e eeuw veranderde dit vredige bestaan doordat de rijksgrens meer en meer onder druk kwam te staan.

Dit kwam door:

•          Steeds meer overvallen van ‘over-Rijnse’ stammen
•          Troonswisselingen van de Romeinse keizers
•          Extremere belastingheffing waardoor de bevolking sterk verarmde

Rond 290 trokken de Salische Franken onze streken binnen, en vestigden zich in het Romeinse gebied ten zuiden van de Rijn. De Bataven en de Cananefaten gaan daarbij waarschijnlijk op in de Franken, hoewel ook wel wordt vermoed dat zij samen met de Romeinen zijn vertrokken. Meerdere Romeinse pogingen om de Franken te verdrijven mislukten, en in 355 gaf keizer Julianus de Franken het gebied dat tegenwoordig Vlaanderen en Zuid-Nederland vormt.